Λες “όχι” ή σε τρομάζουν οι συνέπειες. Αγαπάς τον εαυτό σου ή για σένα έχουν μεγαλύτερη σημαδία οι ανάγκες του απέναντι; Η Ντόρα Μίνου, ΜΑ Κλινικής Ψυχολογίας, Ψυχοθεραπεύτρια – Οικογενειακή Σύμβουλος γράφει για τη σημαντικότητα των ορίων. Από αυτά εξαρτάται η ευτυχία σου και η επιτυχία της σχέσης.
Οι υγιείς σχέσεις είναι εκείνες που αφενός προχωρούν με το “εμείς”, αφετέρου δεν παραβιάζουν το “εγώ” και το “εσύ”. Τα όρια περιγράφουν το πώς θα μπορέσουμε να συνυπάρξουμε αρμονικά χωρίς παραβιάσεις. Αποδεχόμαστε τον άλλον, δεν προσπαθούμε να τον αλλάξουμε, ακόμη και αν δεν συμφωνούμε σεβόμαστε και προσπαθούμε να κατανοήσουμε τις θέσεις και τις πεποιθήσεις του.
Από την αρχή της σχέσης είναι σημαντικό να υπάρχει ο σεβασμός του προσωπικού χώρου και του προσωπικού χρόνου του άλλου, να είμαστε σε επαφή με τα συναισθήματα και τις ανάγκες μας χωρίς να παραγκωνίζουμε τα συναισθήματα και τις ανάγκες του άλλου, να υπάρχει σεβασμός στις σκέψεις και τις αντιλήψεις του άλλου, ακόμη κι αν εμείς δεν συμφωνούμε και ενώ δεν υπάρχει παρέμβαση και παραβίαση στις δικές μας αξίες και πεποιθήσεις.
Η έλλειψη ορίων στις διαπροσωπικές σχέσεις ευθύνεται πολλές φορές τόσο για τις δυσλειτουργίες μέσα στην ίδια τη σχέση, όσο και για την προσωπική δυσκολία του καθενός να διαχειριστεί την καθημερινότητά του. Για να μπορέσουμε ωστόσο να αποδεχτούμε και να σεβαστούμε τα όρια του άλλου, βασική προϋπόθεση είναι η προσωπική οριοθέτηση. Αυτό πρωτίστως δηλώνει επίγνωση των αναγκών μας, αυτοσεβασμό, ενισχύει την αυτοεκτίμησή μας, υποδηλώνει την αγάπη μας στον εαυτό μας και σαφώς βοηθάει και τον άλλο να ξέρει μέχρι που “μπορεί να φτάσει”.
Ένας άνθρωπος που δεν έχει όρια σίγουρα δυσκολεύεται στις διαπροσωπικές του σχέσεις, εγκλωβίζεται, είναι ανικανοποίητος και πολύ συχνά θυμωμένος με τον άλλον που “πάντα φταίει” για αυτό που ο ίδιος προκαλεί. Γιατί το πρόβλημα δεν έγκειται μόνο σε αυτόν που παραβιάζει τα όρια αλλά και σε αυτόν που δεν τα θέτει. Η προσωπική οριοθέτηση συμβάλει στο διαχωρισμό μας από τους άλλους, μας βοηθά να έχουμε τον έλεγχο της ζωής μας, ενισχύει την αυτοεκτίμηση και την αυτοπεποίθησή μας και μας οδηγεί σε πιο υγιείς σχέσεις.
ΓΙΑΤΙ ΔΥΣΚΟΛΕΥΟΜΑΣΤΕ ΝΑ ΘΕΣΟΥΜΕ ΟΡΙΑ;
Η δυσκολία της οριοθέτησης συχνά είναι η ανάγκη μας για αποδοχή. Το “όχι” πολλές φορές καταγράφεται ως φόβος ότι δεν θα είναι κάποιος αρεστός, αγαπητός και κατ’ επέκταση ο φόβος της απόρριψης, γιατί όσο περισσότερο χρειαζόμαστε την επιβεβαίωση από τους άλλους τόσο δυσκολότερο είναι να θέσουμε τα προσωπικά μας όρια. Σαφέστατα αυτό υπογραμμίζει τις εσωτερικές ανασφάλεις και την αίσθηση ανεπάρκειας που μπορεί να έχει κάποιος για τον εαυτό του ώστε με αυτόν τον τρόπο να ζητά την επιβεβαίωσή του μέσα από τα μάτια των άλλων.
ΠΩΣ ΘΕΤΩ ΤΑ ΟΡΙΑ ΜΟΥ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΣΧΕΣΗ;
-Απενοχοποίηση: δεν αγαπώ περισσότερο τον άλλον όταν λέω σε όλα “ναι”. Είμαστε διαφορετικοί άνθρωποι, κουβαλάμε στη σχέση δύο διαφορετικά συστήματα αξιών και οι συγκρούσεις είναι αναπόφευκτες. Σημασία έχει μέσα από σωστή επικοινωνία να οδηγηθούν σε μία εποικοδομητική αντιπαράθεση.
-Διεκδικώ και παραχωρώ ταυτόχρονα προσωπικό χώρο και χρόνο. Το ότι βρίσκομαι σε μία σχέση δεν σημαίνει ότι χάνω την ταυτότητά μου και καταπιέζω τις ανάγκες μου.
-Σταθερότητα. Είναι σημαντικό να είμαστε σταθεροί στα όριά μας και να μην αλλάζουν κάτω από διαφορετικές συνθήκες είτε γιατί αυτό μας συμφέρει είτε γιατί υπάρχει πίεση από τους άλλους.
-Αποκτώντας την επίγνωση του ποιοι είμαστε, τι ζητάμε από τον άλλο, πώς ορίζουμε το πλαίσιο της σχέσης μας, βοηθάμε τόσο τον εαυτό μας όσο και τον άλλο προκειμένου να συμπορευτούμε χωρίς να καταπατούνται αμφότερα τα όρια.
ΝΑ ΘΥΜΑΣΑΙ…
Η οριοθέτηση είναι ένδειξη συνειδητοποίησης της αυτοαξίας μας, σεβασμός απέναντι στον εαυτό μας και διατήρησης της αυθεντικότητάς μας. Αγαπώ σημαίνει σέβομαι και αποδέχομαι τα όρια και τις ιδιαιτερότητες του άλλου.
