Η νορβηγική παραθαλάσσια πόλη Trondheim απέκτησε ένα νέο Μουσείο Σύγρονης Τέχνης, το PoMo, μέσα σε ένα προσεκτικά ανακαινισμένο ιστορικό κτίριο. Πάνω από έναν αιώνα πριν, όταν ο χώρος λειτούργουσε ως ταχυδρομείο, αποτελούσε σημείο συνάντησης για τους κατοίκους του πόλης, συνδέοντάς τους με τον υπόλοιπο κόσμο. Σήμερα, το PoMo συνεχίζει αυτή την παράδοση ως ένα πολιτιστικό κέντρο που φέρνει κοντά το κοινό και φιλοξενεί έργα τέχνης από τη Νορβηγία και διεθνείς δημιουργούς. Στις 15 Φεβρουαρίου 2025, το μουσείο άνοιξε τις πόρτες του στο κοινό, προσκαλώντας τόσο φιλότεχνους όσο και επισκέπτες που αναζητούν μια ξεχωριστή πολιτιστική εμπειρία.
Το κτήριο
Το PoMo, που προέρχεται από τις λέξεις ‘Postern Moderne’ («το σύγχρονο ταχυδρομείο»), εκτείνεται σε 4.000 τ.μ. και είναι το αποτέλεσμα μιας εντυπωσιακής μεταμόρφωσης υπό την καθοδήγηση της Γαλλο-Ιρανής αρχιτέκτονος και σχεδιάστριας India Mahdavi, σε συνεργασία με τον Νορβηγό αρχιτέκτονα Erik Langdalen. Ο σχεδιασμός του μουσείου έπρεπε παράλληλα να τιμήσει την ιστορική σημασία του κτιρίου, το οποίο είναι διατηρητέο πρώτου βαθμού. Το τετραώροφο οικοδόμημα, που σχεδιάστηκε αρχικά από τον Νορβηγό αρχιτέκτονα Karl Norum το 1911, διατηρεί την αυθεντική του αισθητική, με εξωτερικούς τοίχους από λαξευμένο γρανίτη, επιφάνειες βαμμένες σε απαλή πράσινη απόχρωση και το χαρακτηριστικό του πυργίσκο.
Η India Mahdavi και ο Erik Langdalen ανέλαβαν την αναμόρφωση του διατηρητέου κτιρίου, προσθέτοντας σύγχρονα στοιχεία με σεβασμό στην αρχιτεκτονική του κληρονομιά. Μια εντυπωσιακή ροζ είσοδος σηματοδοτεί τη νέα εποχή του μουσείου, ενώ δίπλα της μια λαμπερή χάλκινη ράμπα εξασφαλίζει την προσβασιμότητα για όλους. Στην κορυφή του κτιρίου, μια φωτεινή εγκατάσταση του Ugo Rondinone με τον τίτλο “Our Magic Hour” λειτουργεί ως οπτικός φάρος για την πόλη, ενσαρκώνοντας το πνεύμα του μουσείου.
Η πρώτη εντύπωση
Εισερχόμενοι στο PoMo, συναντάμε μια φωτεινή και ευρύχωρη κεντρική αίθουσα, με ψηλά ταβάνια και τοξωτά στοιχεία. Οι λευκοί τοίχοι και το νέο δάπεδο από ανοιχτόχρωμο μάρμαρο κάνουν το χώρο φωτεινό, ενώ τα μεγάλα παράθυρα και ο γυάλινος οκταγωνικός φεγγίτης επιτρέπουν στον ήλιο να μπει μέσα στο κτήριο. Στον χώρο ξεχωρίζουν αρχικά τα εντυπωσιακά γλυπτά από καλλιτέχνες όπως ο Franz West και η Katharina Fritsch.
Οι ιστορικοί κίονες του κτιρίου, που σε ορισμένα σημεία αποκαταστάθηκαν, φέρουν διακοσμητικά ανάγλυφα, με σκαλιστά σύμβολα βασιλέων και ένα ταχυδρομικό κέρας που παραπέμπει στο παρελθόν του χώρου. Ένα ξύλινο παγκάκι, προσαρμοσμένο γύρω από έναν από τους κίονες, αποτυπώνει την αρχική διάταξη του ταχυδρομείου, προσφέροντας ένα διακριτικό φόρο τιμής στη μακρά ιστορία του κτιρίου.
Η Mahdavi έχει δώσει ζωντάνια στη γωνία της εισόδου, βάφοντάς την σε μια έντονη απόχρωση σομόν-ροζ, δημιουργώντας έναν εντυπωσιακό χώρο για το πωλητήριο του μουσείου. Μία ακόμη τολμηρή επιλογή είναι η εντυπωσιακή σπειροειδής σκάλα σε φωτεινό πορτοκαλί, που μαγνητίζει το βλέμμα μας μόλις περάσουμε τη πόρτα του μουσείου. Η σκάλα και ο παρακείμενος ανελκυστήρας βρίσκονται σε έναν χώρο που παλιότερα ήταν εσωτερική αυλή, η οποία καλύφθηκε μετά το κλείσιμο του ταχυδρομείου το 2011, όταν το κτίριο μετατράπηκε σε ιδιωτικά γραφεία. Με δυναμικές, καμπυλωτές γραμμές από ατσάλι, λειτουργεί ως η κεντρική σύνδεση μεταξύ των τεσσάρων δημόσιων επιπέδων του μουσείου. Η σπειροειδής μορφή της αντλεί έμπνευση από τους ειδικούς αγωγούς που χρησιμοποιούνταν για τη μεταφορά δεμάτων, ενώ η έντονη απόχρωσή της παραπέμπει στα παραδοσιακά, βαμμένα ξύλινα σπίτια της περιοχής.
Οι εκθεσιακοί χώροι
Στο υπόγειο του PoMo, ο εκθεσιακός χώρος έχει έναν σύγχρονο και βιομηχανικό χαρακτήρα. Η οροφή είναι φτιαγμένη από φωτεινά πάνελ, ενώ οι τοίχοι καλύπτονται με ανοξείδωτο ατσάλι και εντυπωσιακούς τσιμεντένιους κίονες. Σε αντίθεση με τα υπόλοιπα μέρη του μουσείου, εδώ δεν υπάρχουν έντονα χρώματα, δημιουργώντας μια πιο αυστηρή και κινηματογραφική ατμόσφαιρα, όπως την περιγράφει η Μαχντάβι.
Στον πρώτο όροφο, οι εκθεσιακοί χώροι διαμορφώνονται σε μια ακολουθία δωματίων, ενώ μια νέα αρχιτεκτονική παρέμβαση προσθέτει έναν διαμπερή, γυάλινο διάδρομο. Αυτός ο διάδρομος-«γέφυρα» διαθέτει ένα μεγάλο πανοραμικό παράθυρο, επιτρέποντας στους επισκέπτες να παρατηρήσουν ένα εξωτερικό έργο τέχνης. Παράλληλα, λειτουργεί ως βασικός συνδετικός κρίκος, ενώνοντας τα δύο άκρα της κάτοψης, ολοκληρώνοντας την κυκλοφοριακή ροή του μουσείου.
Στον δεύτερο όροφο, οι εκθεσιακοί χώροι συνεχίζονται, οδηγώντας τους επισκέπτες σε ένα φινάλε γεμάτο χρώμα: μια εντυπωσιακή αναγνωστική αίθουσα που ξεφεύγει από τα καθιερωμένα μουσειακά πρότυπα. Σε αυτή τη σοφίτα, ντυμένη με πεύκο, η Μαχντάβι αφήνει ελεύθερη τη δημιουργική της παλέτα.
Οι τοίχοι και η οροφή έχουν μετατραπεί σε ένα ζωντανό καμβά, χάρη στη δουλειά του ολλανδικού καλλιτεχνικού διδύμου FreelingWaters. Οι ζωγραφισμένες επιφάνειες αναδεικνύουν στοιχεία εμπνευσμένα από τη σκανδιναβική φύση και τη λαϊκή τέχνη, όλα αποτυπωμένα σε αποχρώσεις του πράσινου, του ροζ και του κίτρινου. Ο χώρος αποπνέει οικειότητα, με τις άνετες καθιστικές γωνιές που σχεδίασε η Mahdavi να ενισχύουν αυτή την αίσθηση, προσφέροντας μια αντίθεση στην αυστηρή τυπικότητα ενός παραδοσιακού μουσείου
Η πρώτη έκθεση
Το PoMo γεφυρώνει το παρελθόν με το παρόν, προσφέροντας μια μοναδική εμπειρία στους επισκέπτες του. Η εναρκτήρια έκθεση, “Γραμματόσημα από το Μέλλον”, παρουσιάζει μια εντυπωσιακή συλλογή διεθνών έργων τέχνης από τις συλλογές του μουσείου, καθώς και αποκλειστικά δανεισμένα έργα από σημαντικούς καλλιτέχνες. Η έκθεση αυτή διερευνά με σύγχρονο και προκλητικό τρόπο μερικά από τα πιο σημαντικά κοινωνικά ζητήματα της εποχής μας, καλώντας τους επισκέπτες να σκεφτούν το μέλλον και να αναλογιστούν τη θέση τους σε αυτό.
Με στόχο να ανταγωνιστεί τα κορυφαία μουσεία τέχνης του κόσμου, το PoMo υιοθετεί μια σύγχρονη προσέγγιση που καθιστά την τέχνη προσβάσιμη σε όλους. Είτε είμαστε λάτρεις της τέχνης είτε απλώς περίεργοι, το μουσείο υπόσχεται μια μοναδική πολιτιστική εμπειρία σε έναν εξαιρετικό χώρο. Με τη δυναμική σύνθεση ιστορίας, σύγχρονης τέχνης και προοδευτικών εκθέσεων, το PoMo αναμένεται να εξελιχθεί σε ένα νέο πολιτιστικό κέντρο του Trondheim.
Main Image Credits: PoMo
