Κάθε μέρα, λέμε στον σύντροφό μας πολλά πράγματα που κατά βάθος διαμορφώνουν τη σχέση μας. Τις περισσότερες φορές, ένα μεγάλο μέρος της αρνητικής επικοινωνίας μας είναι ακούσιο και δεν ελέγχουμε όσα λέμε. Ίσως κάποιες στιγμές, όπως ένα κακό timing, όχι απλώς βλάπτουν, αλλά καταστρέφουν τη σχέση.
Και μην ξεχνάς πως σε τέτοιες περιπτώσεις οι συγνώμες δεν αρκούν για να «σβήσουν» όσα προκάλεσε μια απρόσεκτη φράση.
Ποιες φράσεις, λοιπόν, καταστρέφουν τη σχέση με τον σύντροφό σου;
1. «Σταμάτα να είσαι τόσο ευαίσθητος»
Αυτή η φράση δεν απορρίπτει απλώς τα συναισθήματα – τα ακυρώνει. Λέει στον σύντροφό σου ότι όσα νιώθει είναι λάθος ή υπερβολικά, γεγονός που μπορεί να τον κάνει να αμφισβητήσει τα δικά του συναισθήματα ή να νιώσει ότι πρέπει να τα καταπιέσει μόνο και μόνο για να διατηρήσει την ηρεμία ανάμεσά σας. Με την πάροδο του χρόνου, αυτό αποδυναμώνει την εμπιστοσύνη και τη συναισθηματική ασφάλεια, δημιουργώντας μεγαλύτερη απόσταση στη σχέση.
Μια μελέτη του 2022 που δημοσιεύθηκε στο Frontiers in Integrative Neuroscience υπογραμμίζει πως τα συναισθήματα ασφάλειας είναι μια βασική βιολογική ανάγκη που συνδέεται άμεσα με το αυτόνομο νευρικό σύστημα. Όταν κάποιος βιώνει συναισθηματική απόρριψη, το νευρικό του σύστημα μπορεί να την καταγράψει ως μια μορφή απειλής, προκαλώντας αμυντικές αντιδράσεις όπως η απομάκρυνση.
Αυτό συμβαίνει επειδή ο εγκέφαλος ερμηνεύει την απόρριψη – ή ακόμη και τον φόβο της απόρριψης – ως πιθανό σχεσιακό κίνδυνο, ενεργοποιώντας μηχανισμούς επιβίωσης αντί για σύνδεση. Αντίθετα, όταν ένα άτομο λάβει επιβεβαίωση συναισθηματικά, το νευρικό του σύστημα παραμένει ρυθμισμένο, ενισχύοντας την εμπιστοσύνη και την οικειότητα.
Τι μπορείς να πεις αντ’ αυτού;
- «Βλέπω ότι αυτό έχει πραγματικά σημασία για σένα. Μπορείς να με βοηθήσεις να καταλάβω γιατί;»
- «Δεν είχα συνειδητοποιήσει ότι αυτό σε επηρεάζει με αυτόν τον τρόπο. Θέλω να ακούσω περισσότερα.»
2. «Είμαι καλά» (όταν δεν είσαι)
Φαντάσου ότι είχες μια δύσκολη μέρα. Ο σύντροφός σου αντιλαμβάνεται ότι κάτι δεν πάει καλά – βλέπει την ένταση στο σώμα σου, αισθάνεται τη συναισθηματική απόσταση που δημιουργείται και ρωτάει ευγενικά: «Όλα καλά;». Αντί να μοιραστείς αυτό που σε απασχολεί, αποστρέφεις το βλέμμα σου, αναγκάζεσαι να χαμογελάσεις γρήγορα και απαντάς: «Είμαι καλά». Ωστόσο, ξέρεις ότι αυτό δεν είναι αλήθεια και το ξέρει και ο σύντροφός σου.
Όταν λες «είμαι καλά» ενώ νιώθεις ξεκάθαρα το αντίθετο, χτίζεις ένα τείχος αντί για μια γέφυρα σύνδεσης. Με την πάροδο του χρόνου, αυτό οδηγεί σε συναισθηματική απόσταση, ενώ συγχρόνως δείχνεις με τον τρόπο σου στον σύντροφό σου ότι οι ειλικρινείς συζητήσεις δεν είναι ευπρόσδεκτες. Αλλά είναι αυτό που πράγματι θες από μια σχέση;
Τι μπορείς να πεις αντ’ αυτού;
- «Αισθάνομαι άσχημα, αλλά χρειάζομαι λίγο χρόνο για να το επεξεργαστώ.»
- «Κάτι με απασχολεί, αλλά δεν ξέρω ακόμα πώς να μιλήσω γι’ αυτό.»
Αυτές οι απαντήσεις θα σε βοηθήσουν να πάρεις τον χώρο και χρόνο που έχεις ανάγκη, χωρίς να δείχνεις ότι δε θέλεις να μιλήσεις συγκεκριμένα στον σύντροφό σου.
3. «Κάνε ό,τι θέλεις, δεν με νοιάζει»
Φαντάσου να τσακώνεσαι με τον σύντροφό σου και ξαφνικά – έχοντας νεύρα, εξάντληση, απογοήτευση και οτιδήποτε άλλο – να του λες: «Κάνε ό,τι θέλεις, δεν με νοιάζει». Εκείνη τη στιγμή, μπορεί απλώς να εκφράζεις την απογοήτευσή σου – αλλά ο σύντροφός σου ακούει κάτι βαθύτερο: ότι έχεις πάψει να νοιάζεσαι για τα συναισθήματά του, τις αποφάσεις του ή ακόμα και για τη σχέση σας.
Αυτή η φράση δεν είναι απλώς απορριπτική, αλλά συγχρόνως δείχνει ότι θες να απομακρυνθείς. Ουσιαστικά είναι σα να λες: «Οι επιλογές σου δεν έχουν πλέον σημασία για μένα», δημιουργώντας μόνιμη ανασφάλεια και συναισθηματική απομάκρυνση.
Τι μπορείς να πεις αντ’ αυτού;
- «Αισθάνομαι συγκλονισμένη αυτή τη στιγμή – ας κάνουμε μια παύση και ας το επανεξετάσουμε αυτό αργότερα.»
- «Χρειάζομαι ένα λεπτό να καθαρίσω το μυαλό μου πριν συνεχίσουμε.»
Αυτές οι εναλλακτικές λύσεις εκφράζουν τη συναισθηματική σου κατάσταση με σαφήνεια χωρίς να απορρίπτουν τον σύντροφό σου, ανοίγοντας τον δρόμο για επίλυση και κατανόηση.
4. «Πάντα…» ή «Ποτέ δεν…»
Μπορεί να μην σου αρέσει ό,τι κάνει ο σύντροφός σου. Μπορεί και αυτός να κάνει λάθη – όπως όλοι κάνουμε άλλωστε. Αλλά φαντάσου κάθε φορά που συμβαίνει κάτι να του λες: «Πάντα το κάνεις αυτό» ή «Ποτέ δεν με ακούς». Στην ένταση της στιγμής, αυτές οι φράσεις μπορεί να σου φαίνονται δικαιολογημένες – αλλά για τον σύντροφό σου, ακούγονται ως άδικες γενικεύσεις – και μεταξύ μας ίσως κάποιες φορές και να είναι.
Αντί να ασχοληθείς με τη συγκεκριμένη κατάσταση, χαρακτηρίζεις αρνητικά ολόκληρο τον χαρακτήρα του, κάνοντάς τον να αισθάνεται ότι δέχεται επίθεση και αμύνεται.
Αυτές οι απόλυτες δηλώσεις καταστρέφουν τη σχέση, επειδή μετατοπίζουν τη συζήτηση από την επίλυση του συγκεκριμένου ζητήματος στην υπεράσπιση απέναντι σε ευρείες κατηγορίες. Αντί να ανοίξουν το διάλογο, τον κλείνουν, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για δυσαρέσκεια και έναν επαναλαμβανόμενο κύκλο ανεπίλυτων συγκρούσεων.
Τι μπορείς να πεις αντ’ αυτού;
- «Νιώθω ότι δεν με ακούς όταν συμβαίνει αυτό – θα μπορούσαμε να μιλήσουμε γι’ αυτό;»
- «Παρατηρώ ένα μοτίβο που με πληγώνει- μπορούμε να το λύσουμε μαζί;»
Αυτές οι εναλλακτικές λύσεις βοηθούν να κατευθύνεις την αλληλεπίδραση από εξαναγκαστική σε εποικοδομητική, προωθώντας τη συναισθηματική σύνδεση.
Οι σχέσεις δεν χτίζονται – ή δεν καταστρέφονται – από μια μόνο φράση, αλλά από τα μοτίβα επικοινωνίας που δημιουργούμε με την πάροδο του χρόνου. Ωστόσο, οι παραπάνω φράσεις πληγώνουν πραγματικά τον άνθρωπο που έχεις δίπλα σου και μπορούν με την πάροδο του χρόνου να δημιουργήσουν φθορά στη σχέση.
