Οι σχέσεις είναι πολύπλοκες, αλλά κάποιες φορές είναι και τοξικές.
Η συναισθηματική κακοποίηση ωστόσο, σε μια σχέση δεν είναι πάντα εμφανής.
Οι ειδικοί έχουν εντοπίσει τα τελευταία χρόνια μία νέα τοξική τάση στις σχέσεις κατά την οποία ο ένας σύντροφος κάνει σχόλια μεταμφιεσμένα σε κολακεία που υπονομεύουν την αυτοεκτίμηση του συντρόφου και ενισχύουν τη συναισθηματική εξάρτηση.
Αυτή η συμπεριφορά λέγεται «negging».
Τι είναι το negging;
Μην το μπερδεύεις με το «gaslighting» καθώς εκεί ο σύντροφός σου προσπαθεί να αλλοιώσει στα μάτια σου την πραγματικότητα, να σου πει ότι αυτό που λες δεν ισχύει και πως δράστης υπερβολικά.
Το «negging» αντίθετα είναι ένας τύπος συναισθηματικής χειραγώγησης, σκοπός του οποίου είναι να αποδυναμώσει την αυτοεκτίμηση του θύματος μέσω σχολίων που στην αρχή ακούγονται ακίνδυνα, αλλά μακροπρόθεσμα μπορεί να έχουν συνέπειες στην ψυχή του αποδέκτη.
Μια μορφή χειραγώγησης που προέκυψε τη δεκαετία του ’90. Ο Erik von Markovik, Καναδός συγγραφέας, καλλιτέχνης και διασκεδαστής, γνωστός στους οπαδούς του ως «Mystery», είναι αυτός που εξέδωσε τη δεκαετία του 1990 ένα κίνημα μισογυνιστικών στρατηγικών για την αποπλάνηση των γυναικών, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζει το «negging», το οποίο προέρχεται από το «to neg», που σημαίνει αρνητικό σχόλιο.
Στην πραγματικότητα, ήταν οι New York Times που υποστήριξαν πριν από 20 χρόνια ότι ο von Markovik επινόησε τον όρο με στόχο να μειώσει στιγμιαία την αυτοεκτίμηση των γυναικών και να υποδηλώσει μια ακαταμάχητη αδιαφορία.
Μερικά παραδείγματα «negging» ή αλλιώς τοξικών φιλοφρονήσεων:
«Μου αρέσει που δεν σε νοιάζει πώς ντύνεσαι», «Είσαι πολύ έξυπνη για κάποια που σπούδασε (Χ)», «Συνήθως δεν κάνω παρέα με ανθρώπους σαν κι εσένα, αλλά μου αρέσεις».
Στην ουσία φαίνεται πως κάνεις ένα κομπλιμέντο αλλά αυτό στο τέλος του έχει μια αρνητική χροιά, ένα κακό σχόλιο.
Παράλληλα όσον αφορά τις συντροφικές σχέσεις οι «neggers» αναφέρονται και στις/στους πρώην τους με τρόπο που προκαλεί ανασφάλεια ή σύγκριση στον/στην νυν σύντροφο: «Η/Ο πρώην μου είχε υπέροχο σώμα, πήγαινε στο γυμναστήριο κάθε μέρα».
Τι συνέπειες έχει το negging για τα «θύματά» του;
Ο Sol Buscio, απόφοιτος Ψυχολογίας, εξηγεί ότι η χειραγώγηση είναι μια έμφυτη τάση των ανθρώπων, αλλά το πρόβλημα εμφανίζεται όταν κάποιος – συνειδητά ή ασυνείδητα – χρησιμοποιεί αυτή την ικανότητα για να κάνει ένα άλλο άτομο, είτε είναι σύντροφος, φίλος ή γνωστός, να ενεργήσει με έναν συγκεκριμένο τρόπο.
«Μερικοί από τους ευκολότερους τρόπους για να το πετύχετε αυτό είναι να δημιουργείτε ενοχές στον άλλον ή να βάζετε τον εαυτό σας σε έναν ανώτερο ρόλο για να πείσετε τον άλλον να κάνει αυτό που θέλετε», λέει.
Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε από το Harvard Business School αποκαλύπτει ότι αυτοί οι τύποι σχολίων που μοιάζουν με κολακείες είναι κοινές μορφές λεκτικής κακοποίησης σε συναισθηματικές σχέσεις.
Αν και οι χειριστές επιδιώκουν να επιβάλουν υψηλότερη θέση ή να εμφανιστούν καλύτεροι από τους υπόλοιπους μέσω του negging, οι ερευνητές καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι, γενικά, «οι δέκτες και οι εξωτερικοί παρατηρητές δεν αντιλαμβάνονται αυτούς που κάνουν αυτά τα κομπλιμέντα με μεγαλύτερη θέση ή συμπάθεια. Επιπλέον, τα διφορούμενα κομπλιμέντα μειώνουν το κίνητρο αυτών που τα δέχονται».
Η έρευνα αναφέρει επίσης ότι η υπερβολική ανησυχία για την εικόνα τους είναι αυτό που ωθεί τους ανθρώπους να κάνουν αυτού του είδους τα «κομπλιμέντα».
Σχετικά με το εάν τα αποτελέσματα αυτής της χειραγώγησης μπορούν να αντιστραφούν, η Ailin Gómez Mari, πτυχιούχος Ψυχολογίας, θεωρεί ότι είναι πιθανό.
«Περιλαμβάνει θεραπευτική εργασία, ώστε το άτομο να μπορεί να αναθεωρήσει τους τρόπους με τους οποίους δένεται και να αρχίσει να βάζει τον άλλον σε μια κατάσταση ισότητας», λέει.
Όσο γι’ αυτόν που κάνει negging, είναι δύσκολο το να αλλάξει συμπεριφορά, καθώς αυτό σημαίνει πως θα πρέπει να μετακινηθεί «από μια γνωστή θέση, η οποία έχει οφέλη».
Γι’ αυτό λοιπόν, αφού αναγνωρίσεις μια τέτοια συμπεριφορά από τον/την σύντροφό σου θα πρέπει να επικοινωνήσεις πως αυτό που κάνει δεν σου αρέσει κι αν τα πράγματα συνεχιστούν ίσως χρειαστεί η βοήθεια από κάποιον ειδικό ή ακόμα και να ολοκληρωθεί η σχέση, αν η τοξικότητα και τέτοιου είδους σχόλια δεν σταματούν.
