Μερικές φορές ο μεγαλύτερος “εχθρός” μας αποδεικνύεται ο ίδιος μας ο εαυτός και όχι οι άλλοι. Βάζουμε τρικλοποδιές στην ευτυχία και στην επιτυχία μας χωρίς να το καταλαβαίνουμε και για αυτό σήμερα, η Μαρούσα Πολυκανδριώτη, Συστημική – Υπαρξιακή Ψυχοθεραπεύτρια, μας βοηθάει να τσεκάρουμε αν σαμποτάρουμε τον εαυτό μας και μας συμβουλεύει αναλόγως. Ο λόγος στην ειδικό…
Μήπως υπάρχει μέσα σου ένα κομμάτι που σε απομακρύνει από τα θέλω σου και σαμποτάρει την ευτυχία σου; Μοιάζει σαν κάτι να φρενάρει την προσπάθειά σου να κάνεις το καλύτερο, σαν κάτι να σε σταματάει από το να εξελιχθείς, να σε αποτρέπει από το να επιτύχεις όλα όσα θα μπορούσες.
Το αυτο-σαμποτάζ είναι μία συμπεριφορά που μας κρατάει πίσω και μας εμποδίζει να αποκτήσουμε χαρά στη ζωή ή να πετύχουμε αυτό που επιθυμούμε.
Γιατί το κάνουμε;
Εκφράζει μια εσωτερική σύγκρουση που υπάρχει ανάμεσα στις συνειδητές και τις ασυνείδητες επιθυμίες μας.
Επίσης, μπορεί να είναι μία οικεία συμπεριφορά, εάν έχουμε μεγαλώσει σε ένα περιβάλλον όπου οι γονείς μας υποτιμούσαν τον εαυτό τους και δεν κυνηγούσαν τα όνειρά τους. Μπορεί να αποτελεί μέρος ενός μηχανισμού άμυνας που εξυπηρετεί στο να μας προστατεύει από την απογοήτευση, το άγχος και από άλλες δυσάρεστες καταστάσεις που δημιουργούνται κατά την προσπάθεια επίτευξης στόχων.
ΜΕ ΠΟΙΟΥΣ ΤΡΟΠΟΥΣ ΣΑΜΠΟΤΑΡΟΥΜΕ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΜΑΣ;
-Το αίσθημα του ανικανοποίητου: Τα άτομα που βιώνουν αυτό το συναίσθημα δεν είναι ποτέ ικανοποιημένα, μπορεί να προσπαθούν να επιτύχουν έναν στόχο που θεωρούν σημαντικό και μόλις τα καταφέρνουν να θέτουν αμέσως τον επόμενο χωρίς να επιτρέπουν στον εαυτό τους να ευχαριστηθεί. Είναι αυστηροί και επικριτικοί με τους ίδιους και με τους άλλους. Βιώνουν έντονη πίεση για να τα καταφέρουν, δεν χαλαρώνουν και δεν αφιερώνουν χρόνο στην αυτοφροντίδα τους με αποτέλεσμα να εξαντλούνται σωματικά και ψυχικά. Μπορεί να κάνουν κάποιες από τις παρακάτω σκέψεις: “Ποτέ δεν είμαι απόλυτα ικανοποιημένος, πρέπει όλα να βρίσκονται σε απόλυτη τάξη στη ζωή μου”, “Τίποτα από όσα κάνω δεν είναι αρκετά καλό”, “Θα μπορούσα να τα πάω καλύτερα”, “Δεν μου μένει χρόνος να χαλαρώσω”, “Οι προσωπικές μου σχέσεις δεν είναι ικανοποιητικές” κ.ά.
-Εστιάζουμε στον φόβο: Ο φόβος μάς παγώνει, μας παραλύει, μας εμποδίζει να αναλάβουμε δράση. Είναι μία παραπλανητική φωνή που μας αποθαρρύνει από να κυνηγήσουμε τις επιθυμίες μας και μας κρατάει στάσιμους. Υπάρχουν πολλοί φόβοι μέσα μας: ο φόβος της απόρριψης, ο φόβος της αποτυχίας, ο φόβος του άγνωστου, ο φόβος της μοναξιάς.
Μπορεί να ακούγεται παράδοξο, αλλά ένας συχνός φόβος είναι ο φόβος της επιτυχίας, το μυαλό λέει: “Αν πετύχω, τι θα συμβεί; Θα με συμπαθούν; Θα με αποδέχονται; Θα με αγαπούν, αν καταφέρω αυτό που ονειρεύομαι; Μήπως αυτό θα με οδηγήσει σε μια αλλαγή των ισορροπιών γύρω μου που θα δυσκολευτώ να διαχειριστώ;”
-Αναβλητικότητα: “Θα κάνω αυτό όταν θα είμαι έτοιμη… όχι τώρα…” Περιμένουμε να έρθει η κατάλληλη στιγμή για να κάνουμε ένα καινούριο βήμα. Η αλήθεια είναι πως δεν θα είσαι ποτέ έτοιμη να ξεκινήσεις. Η απόλυτη ετοιμότητα είναι ένας μύθος που σε κρατά δεμένη και σε καθυστερεί από το να αναλάβεις δράση.
-Δεν πιστεύουμε ότι αξίζουμε: Υπάρχει ένα κομμάτι μέσα σου που λέει: αυτό δεν είναι για μένα, δεν το αξίζω, δεν μπορώ να τα καταφέρω. Εάν έχουμε μεγαλώσει μέσα σε ένα οικογενειακό πλαίσιο όπου δεν μας εμπιστεύονταν, μας έλεγαν ότι τα πράγματα είναι δύσκολα, δεν μπορούμε να τα καταφέρουμε και οι άλλοι είναι καλύτεροι τότε διαμορφώνουμε αυτήν την εικόνα για τον εαυτό μας και τείνουμε να την αναπαράγουμε στην ενήλικη ζωή μας.
Συνεπώς, πριν καν δοκιμάσουμε, μειώνονται οι προσδοκίες από τον εαυτό μας και τα κίνητρά μας για να προσπαθήσουμε. Έτσι δημιουργείται μία αυτοεκπληρούμενη προφητεία: Δεν πιστεύω ότι αξίζω – δεν τολμάω να διεκδικήσω – απογοητεύομαι από τη ζωή μου.
ΤΙ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ ΓΙΑ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΟΥ;
-Παρατήρησε: Εστίασε στο να παρατηρήσεις τις συμπεριφορές με τις οποίες σαμποτάρεις τους στόχους σου: Ποιες σκέψεις και συναισθήματα υπάρχουν από πίσω; Με ποιες συμπεριφορές – ενέργειες που σε συμφέρουν και σε βοηθούν θα μπορούσες να τις αντικαταστήσεις;
-Καλλιέργησε τον εσωτερικό σου φροντιστή: Καλλιέργησε μία υποστηρικτική εσωτερική φωνή. Μίλησε στον εαυτό σου σαν να είσαι ένας καλός γονιός, φροντιστικός. Τι θα σου έλεγε; Πώς θα σε βοηθούσε;
-Μικρά βήματα: Οι αλλαγές γίνονται σταδιακά. Μόλις προσδιορίσεις τις αλλαγές που θέλεις να κάνεις, επικεντρώσου σε ένα μόνο πράγμα, θέτοντας ρεαλιστικούς στόχους. Κάνοντας μικρά βήματα κάθε φορά, θα χτίσεις πιο αργά αλλά με σταθερότητα. Ξεκίνα ανεβαίνοντας το πρώτο σκαλοπάτι, ακόμα κι αν δεν βλέπεις όλη τη σκάλα που θα σε οδηγήσει στον στόχο σου.
-Παρέα με τον φόβο: Όταν κάνουμε καινούρια πράγματα, βγαίνουμε από τη ζώνη άνεσής μας και συχνά ο φόβος για το άγνωστο παραμένει. Ο καλύτερος τρόπος να τον αντιμετωπίσεις είναι να τον αποδεχθείς, χωρίς να τον πολεμάς. Να τον πάρεις παρέα και να συνεχίσεις προς τον δρόμο που επιθυμεί η ψυχή σου.
-Ψυχοθεραπεία: Εάν στηρίξεις την ευτυχία σου στο εξωτερικό περιβάλλον θα είναι πάντα εύθραυστη, σκέψου το σαν να έχεις δώσει το κλειδί της προσωπικής σου ευτυχίας στους άλλους. Η Ψυχοθεραπεία αποτελεί ένα ασφαλές πλαίσιο μέσα στο οποίο έχεις την ευκαιρία να παρατηρήσεις τον εαυτό σου, να διερευνήσεις το παρελθόν, το παρόν, να επεξεργαστείς τα συναισθήματά σου, τις σκέψεις σου και να διαπιστώσεις ποια μοτίβα συμπεριφορών σε κρατούν πίσω.
Μέσα από τον δρόμο της αυτογνωσίας, αυτοφροντίδας, αποδοχής όλων των πλευρών μας ανοίγουμε τον δρόμο ώστε να διεκδικήσουμε τη ζωή που επιθυμούμε και αξίζουμε!