Τις πιο σκοτεινές του μέρες φαίνεται να διανύει ο οίκος Balenciaga από τη στιγμή που τo hashtag #cancelBalenciaga άρχισε να τρεντάρει σε Twitter και TikTok με αφορμή την πρόσφατη καμπάνια του οίκου για τις γιορτές που απεικόνιζε παιδιά να κρατούν τσάντες με αρκουδάκια στολισμένα με BDSM αξεσουάρ.
Η καμπάνια “Gift Shop”, την οποία φωτογράφισε ο διάσημος φωτογράφος Gabriele Galimberti, είχε ως στόχο να αποτελέσει μια δήλωση σχετικά με την όμορφη διαδικασία της ανταλλαγής δώρων, εμπνευσμένη από τη σειρά φωτογραφιών “toy story” του Galimberti. Ωστόσο, η απεικόνιση παιδιών να κρατούν τις τσάντες λούτρινα αρκουδάκια με BDSM αξεσουάρ, συμπεριλαμβανομένων ιμάντων, χειροπέδων και διχτυών, προκάλεσε την οργή του διαδικτύου.
Από τη σειρά “Toy Story” του Gabriele Galimberti πάνω στην οποία πάτησε η καμπάνια.
“Ζητάμε ειλικρινά συγγνώμη για οποιαδήποτε προσβολή μπορεί να προκάλεσε η καμπάνια μας για τις γιορτές “, ανέφερε ο Demna Gvasalia σε μια δήλωση, που δημοσιεύτηκε στο Instagram του. “Οι λούτρινες τσάντες μας με αρκουδάκια δεν θα έπρεπε να είχαν εμφανιστεί με παιδιά σε αυτή την καμπάνια. Κατεβάσαμε αμέσως την καμπάνια από όλες τις πλατφόρμες”.
Τα τελευταία χρόνια, η Balenciaga έχει γίνει συνώνυμο των αντισυμβατικών campaigns, γεγονός που σύμφωνα με το Lyst να την έχει κατατάξει ως ένα από τα πιο hot right now fashion brands στον κόσμο για τέσσερα συνεχόμενα χρόνια. Το ανατρεπτικό τους στιλ έχει εκτοξεύσει τον οίκο σε ένα πολυπόθητο status που δεν έχει ξαναγίνει ποτέ.
Ωστόσο, η καμπάνια “Gift Shop” ήταν ένα ξεκάθαρο φάουλ. Με τις περιπτώσεις κακοποίησης ανηλίκων να κατακλύζουν καθημερινά την ειδησεογραφία είναι λογικό οτιδήποτε πλησιάζει έστω και στο ελάχιστο τη σεξουαλικοποίηση των παιδιών – κάτι που δεν ήταν η πρόθεση του οίκου και αναμφισβήτητα δεν ήταν το τελικό προϊόν – να προκαλεί πύρινες αντιδράσεις. Μάλιστα, θα ήταν αρκετά εκτός από αδιανόητο, πολύ δύσκολο ο οίκος να ήθελε να συνδεθεί με την κακοποίηση παιδιών αν αναλογιστεί κανείς ότι φρόντισε να διακόψει τη συνεργασία του με τον Kanye West, μια συνεργασία στην οποία είχε επενδύσει πάρα πολύ, μετά από τις ρατσιστικές και αντισημιτικές δηλώσεις του ράπερ, γεγονός που σημαίνει ότι επικοινωνιακά φορντίζει την ακαιραότητα του ονόματός του.
Το χρονικό του cancel και οι ανακρίβειες
Η εν λόγω καμπάνια, αν και τρέχει από τις αρχές Νοεμβρίου δεν προκάλεσε αντιδράσεις μέχρι αυτή την εβδομάδα, όταν χρήστες του Twitter ισχυρίστηκαν ότι όχι μόνο σεξουαλικοποιεί παιδιά, αλλά ότι στις φωτογραφίες της καμπάνιας συμπεριλαμβάνονται “σκόπιμα συγκαλυμμένα” και έγγραφα του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ που αφορούν την παιδική πορνογραφία.
Το εν λόγω έγγραφο ωστόσο δεν εμφανίζεται στην καμπάνια “Gift Shop”, αλλά είναι από μια προηγούμενη καμπάνια της Balenciaga, από τη συνεργασία της με την Adidas. Συγκεκριμένα, είναι από μια απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου του 2008 που επικύρωσε τις ποινές για τη σεξουαλική εκμετάλλευση παιδιών και άλλες μορφές παιδικής κακοποίησης. Οκ, μέχρι εδώ, αλλά ακόμα κι αν δεν αποτελεί μέρος της καμπάνιας στην οποία απεικονίζονται παιδιά αυτό το έγγραφο, γιατί να είναι καν μέρος μιας καμπάνιας ενός fashion brand;
Η Balenciaga εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία ενημερώνει ότι δεν ενέκρινε ποτέ τις φωτογραφίες στις οποίες εμφανίζεται το επίμαχο έγγραφο και τώρα κινείται νομικά, καθώς πρόκειται για διαρροή. “Ζητάμε συγγνώμη για την προβολή ανησυχητικών εγγράφων στην καμπάνια μας”, ανέφερε to brand σε ξεχωριστή ιστορία στο Instagram. “Λαμβάνουμε πολύ σοβαρά υπόψη μας αυτό το θέμα και αναλαμβάνουμε νομική δράση κατά των υπευθύνων που δημιούργησαν το σκηνικό και συμπεριέλαβαν μη εγκεκριμένα αντικείμενα για τη φωτογράφιση της καμπάνιας μας για την Άνοιξη 2023. Καταδικάζουμε έντονα την κακοποίηση των παιδιών σε οποιαδήποτε μορφή. Στεκόμαστε υπέρ της ασφάλειας και της ευημερίας των παιδιών”.
Το Balenciaga Gate με τους λογαριασμούς στα social media
Ένα άλλο στοιχείο που συνέβαλε στην “ακύρωση” της Balenciaga είναι οι ισχυρισμοί ότι μετά τις αντιδράσεις το brand διέγραψε τον λογαριασμό του στο Twitter και κατέβασε όλα του τα posts από το Instagram. Αυτές οι αναφορές ωστόσο είναι απόλυτα ανακριβείς.
interesting timing pic.twitter.com/sST1MkKAPd
— shoe (@shoe0nhead) November 21, 2022
THEY DELETED ALL OF THEIR INSTAGRAM POSTS LMAO pic.twitter.com/ZWfgROhngr
— shoe (@shoe0nhead) November 21, 2022
Η Balenciaga καθάρισε για πρώτη φορά το Instagram feed της τον Ιούλιο του 2021 πριν από το μνημειώδες 50ο Haute Couture show του οίκου. Μιλώντας σε συνέντευξή του, ο Demna εξήγησε ότι αντιλαμβάνεται τα social media ως “βαρετά”. “Ήταν όντως ένα είδος σχολίου για την κουλτούρα των social media και για το πώς κάνει τα πάντα να φαίνονται τα ίδια. Νομίζω ότι τα social media είναι βαρετά και επικίνδυνα εθιστικά για κάποιους, καθώς και σούπερ χειραγωγικά. Πρέπει να βρούμε νέους τρόπους χρήσης τους που να είναι λιγότερο επιβλαβείς για την κοινωνία”.
Όσο για την απουσία της από το Twitter η Balenciaga ήταν μία από τις πρώτες μεγάλες εταιρείες μόδας που εγκατέλειψαν την πλατφόρμα μετά την εξαγορά της από τον Elon Musk κάτι που συνέβη εβδομάδες πριν και δεν είχε καμία σχέση με τις αντιδράσεις σχετικά με την καμπάνια.
Η “καθυστερημένη και χλιαρή” αντίδραση της Kim Kardashian
Παράλληλα, όλοι περίμεναν μια αντίδραση από την Kim Kardashian. ambassador του οίκου Balenciaga, αλλά και μητέρα τεσσάρων παιδιών. Η reality περσόνα μοιράστηκε ότι επανεκτιμά τη σχέση της με το brand μετά από μια μακροχρόνια, αμοιβαία επωφελή συνεργασία, μέσα από μια σειρά Instagram stories.
“Ήμουν σιωπηλή τις τελευταίες ημέρες, όχι επειδή δεν έχω αηδιάσει και εξοργιστεί από τις πρόσφατες καμπάνιες της Balenciaga, αλλά επειδή ήθελα μια ευκαιρία να μιλήσω με την ομάδα τους για να καταλάβω η ίδια πώς θα μπορούσε να συμβεί αυτό”, έγραψε η Kardashian. “Η ασφάλεια των παιδιών πρέπει να έχει τον ύψιστο σεβασμό, και κάθε προσπάθεια κανονικοποίησης της παιδικής κακοποίησης οποιουδήποτε είδους δεν πρέπει να έχει θέση στην κοινωνία μας – τελεία και παύλα”, και συνεχίζεςι, “Εκτιμώ την απομάκρυνση των καμπανιών και τη συγγνώμη της Balenciaga. Μιλώντας μαζί τους, πιστεύω ότι κατανοούν τη σοβαρότητα του θέματος και θα λάβουν τα απαραίτητα μέτρα ώστε αυτό να μην ξανασυμβεί ποτέ”.
Ωστόσο, οι χρήστες του Twitter και του TikTok κατηγόρησαν την Kim Kardashian για “χλιαρή” αντίδραση, καθώς περίμεναν να ανακοινώσει την παύση της συνεργασίας της με τον οίκο.
Δήλωση εξέδωσε και ο φωτογράφος της καμπάνιας Gabriele Galimberti.
“Μετά τα εκατοντάδες μηνύματα μίσους και τα μηνύματα που έλαβα ως αποτέλεσμα των φωτογραφιών που τράβηξα για την καμπάνια της Balenciaga, αισθάνομαι υποχρεωμένος να κάνω αυτή τη δήλωση. Δεν είμαι σε θέση να σχολιάσω τις επιλογές της Balenciaga, αλλά πρέπει να τονίσω ότι δεν είχα κανένα δικαίωμα με οποιονδήποτε τρόπο ούτε να επιλέξω τα προϊόντα, ούτε τα μοντέλα, ούτε τον συνδυασμό τους. Ως φωτογράφος, μου ζητήθηκε μόνο και μόνο να φωτίσω τη δεδομένη σκηνή και να τραβήξω τις λήψεις σύμφωνα με το χαρακτηριστικό μου στυλ. Όπως συνηθίζεται σε μια διαφημιστική φωτογράφιση, η κατεύθυνση της καμπάνιας και η επιλογή των αντικειμένων που προβάλλονται δεν είναι στα χέρια του φωτογράφου.
Υποψιάζομαι ότι κάθε άτομο επιρρεπές στην παιδοφιλία ψάχνει στο διαδίκτυο και έχει δυστυχώς μια πάρα πολύ εύκολη πρόσβαση σε εικόνες εντελώς διαφορετικές από τις δικές μου, απολύτως σαφείς στο απαίσιο περιεχόμενό τους. Κατηγορίες όπως αυτές απευθύνονται σε λάθος στόχους και αποσπούν την προσοχή από το πραγματικό πρόβλημα και τους εγκληματίες. Επίσης, δεν έχω καμία σχέση με τη φωτογραφία στην οποία εμφανίζεται ένα έγγραφο του Ανώτατου Δικαστηρίου. Εκείνη τραβήχτηκε σε ένα άλλο σετ από άλλους ανθρώπους και και συνδέθηκε ψευδώς με τις φωτογραφίες μου”.
Η Balenciaga μηνύει την εταιρεία παραγωγής πίσω από τη διαφημιστική καμπάνια με την Adidas όπου εμφανίζεται το επίμαχο έγγραφο
Μόλις χθές έγινε γνωστό ότι η Balenciaga μηνύει την εταιρεία παραγωγής North Six, Inc, τον σκηνογράφο Nicholas Des Jardins και την εταιρεία του πίσω από τη διαφημιστική καμπάνια της SS23 και ζητά αποζημίωση τουλάχιστον 25 εκατομμυρίων δολαρίων. Αναφέρεται ότι η καμπάνια, στην οποία συμμετείχαν μεταξύ άλλων η ηθοποιός Nicole Kidman και το μοντέλο Bella Hadid, είχε σκοπό να αναπαραστήσει ένα εταιρικό περιβάλλον, με λήψεις που στήθηκαν σε “χώρο γραφείων του Μανχάταν”. Σε ένα ακατάστατο γραφείο που παρουσιάζεται σε μια εικόνα, ωστόσο, η ακαταστασία περιλάμβανε εμφανώς μια σελίδα από την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου του 2008 “η οποία επιβεβαιώνει ως παράνομη και μη προστατευόμενη από την ελευθερία του λόγου την προώθηση παιδικής πορνογραφίας”, σύμφωνα με μια δήλωση από τον οίκο Balenciaga που δόθηκε στο CNN τη Δευτέρα.
Η Balenciaga υποστηρίζει ότι δεν γνώριζε και δεν ενέκρινε τη συμπερίληψη του συγκεκριμένου εγγράφου στη φωτογράφιση,”Ολα τα αντικείμενα που περιλαμβάνονται σε αυτό το γύρισμα παρασχέθηκαν από τρίτους που επιβεβαίωσαν εγγράφως ότι τα εν λόγω σκηνικά ήταν πλαστά έγγραφα γραφείου. Αποδείχθηκε ότι ήταν πραγματικά νομικά έγγραφα που πιθανότατα προέρχονταν από τα γυρίσματα ενός τηλεοπτικού δράματος”. Η Balenciaga ανέφερε στην κλήτευση ότι πιστεύει ότι οι “ανεξήγητες πράξεις και παραλείψεις των κατηγορουμένων ήταν κακόβουλες ή, τουλάχιστον, εξαιρετικά απερίσκεπτες”.
Η Amelia K. Brankov, δικηγόρος του Nicholas Des Jardins και της εταιρείας του Nicholas Des Jardins LLC, ανέφερε σε δήλωσή της ότι “σίγουρα δεν υπήρχε κακόβουλο σχέδιο σε εξέλιξη. Όπως γνωρίζει η Balenciaga, πολλά κουτιά με έγγραφα απλώς προήλθαν από ένα σπίτι με σκηνικά ως αντικείμενα ενοικίασης. Επιπλέον, εκπρόσωποι της Balenciaga ήταν παρόντες στη φωτογράφηση, επιβλέποντας την, ενώ χειρίζονταν έγγραφα και σκηνικά”, συνεχίζει η δήλωση της Brankov, “και ο Des Jardins ως σκηνογράφος δεν ήταν υπεύθυνος για την επιλογή εικόνων από τη φωτογράφηση”. Τέλος, εκπρόσωπος της North Six δήλωσε ότι η εταιρεία παραγωγής “δεν είχε δημιουργική συμβολή ή έλεγχο στη φωτογράφηση. Η North Six δεν βρισκόταν στο πλατό κατά τη διάρκεια των τελικών ρυθμίσεων του σκηνικού”.
Ποιο είναι το μέλλον της Balenciaga;
Οι τελευταίες εξελίξεις στο “Balenciaga Gate” είναι η δήλωση του οίκου ότι αναλαμβάνει τις ευθύνες του για την έλλειψη εποπτείας και ελέγχου των εικόνων της καμπάνιας της συλλογής SS23 σε συνεργασία με την Adidas, αλλά και για την επιλογή του να φωτογραφήσει ανήλικα παιδιά με τσάντες λούτρινα αρκουδάκια με BDSM αξεσουάρ. “Ενισχύουμε τις δομές γύρω από τις δημιουργικές μας διαδικασίες και τα βήματα επικύρωσης. Θέλουμε να διασφαλίσουμε ότι οι νέοι έλεγχοι σηματοδοτούν μια στροφή και θα αποτρέψουν να ξανασυμβεί αυτό”, ανέφερε σε ανακοίνωσή του ο οίκος.
“Η Balenciaga επαναλαμβάνει την ειλικρινή της συγγνώμη για την προσβολή που προκαλέσαμε και ζητάει συγγνώμη από τα ταλέντα και τους συνεργάτες της. Καταδικάζουμε έντονα την παιδική κακοποίηση- δεν ήταν ποτέ πρόθεσή μας να τη συμπεριλάβουμε στην αφήγησή μας. Οι τσάντες με τα βελούδινα αρκουδάκια μας και η συλλογή Gift δεν θα έπρεπε να έχουν παρουσιαστεί με παιδιά. Αυτή ήταν μια λανθασμένη επιλογή της Balenciaga, σε συνδυασμό με την αποτυχία μας στην αξιολόγηση και την επικύρωση των εικόνων. Η ευθύνη γι’ αυτό ανήκει αποκλειστικά και μόνο στην Balenciaga“.
Πού καταλήγει όλη αυτή η ιστορία; Ο οίκος Balenciaga ίσως συνεπαρμένος από την διάθεσή του να δημιουργεί ανατρεπτικά concepts και ανυπόμονος να ενσωματώσει το καλλιτεχνικό όραμα ενός χαρισματικού φωτογράφου στην κουλτούρα της δεν είδε το προφανές: Ότι δεν μπορείς να βάζεις ανήλικα παιδιά να ποζάρουν με αντικείμενα που υπονοούν ή δηλώνουν ξεκάθαρα σεξουαλικές προτιμήσεις, πόσω μάλλον όταν τα λούτρινα αρκουδάκια είναι ταυτόχρονα συνδεδεμένα και με την παιδικότητα, αλλά διακοσμημένα με τα αξεσουάρ που είναι οι συγκεκριμένες τσάντες του οίκου και με ένα σεξουαλικό φετίχ.
Η τροπή που πήραν όμως οι αντιδράσεις σε TikTok και Twitter με το κολάζ των φωτογραφιών από δύο διαφορετικές καμπάνιες έφεραν τον οίκο Balenciaga στο μάτι του κυκλώνα. Οι κατηγορίες για ολιγωρία της Kim Kardashian, η παρουσίαση δύο διαφορετικών μεταξύ τους προωθητικών ενεργειών ως μία – χωρίς φυσικά αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχει φάουλ του οίκου και στις δύο περιπτώσεις – και το hashtag #cancelBalenciaga καταδεικνύουν την παρόρμηση από την οποία διέπεται το cancel culture. Τελικά, το hashtag θα χαθεί στον ωκεανό του internet όπως τόσα και τόσα άλλα και το σκάνδαλο θα ξεχαστεί ή ο οίκος βρίσκεται αυτή τη στιγμή αντιμέτωπος με ανεπανόρθωτη ζημιά;
Σε κάθε περίπτωση είναι ιδιαίτερα λυπηρό να βλέπεις ένα brand που εκτοξεύθηκε στα χέρια του Demna Gvasalia, o οποίος επαναπροσδιόρισε τις δυνατότητες και τα όρια της μόδας, να πέφτει σε αλλεπάλληλες αστοχίες. Παρακολουθούμε με ενδιαφέρον την εξέλιξη του “Balenciaga Gate” και μένει να δούμε αν στην εποχή της πολιτικής ορθότητας και του cancel culture, αυτή η πιθανή (αλλά ξεκάθαρα απαράδεκτη) απροσεξία όλων των εμπλεκόμενων και στις δύο καμπάνιες, έχει τη δύναμη να “τελειώσει” ένα τεράστιο brand.
Κεντρική φωτογραφία: Ο Demna στo Met Gala του 2021/ SplashNews.com