Είναι αυτή η «ισχυρότερη ένδειξη εξωγήινης ζωής» ή πολύ κακό για το τίποτα;

Ηαναζήτηση για ζωή πέρα από τη Γη έχει απασχολήσει εδώ και χρόνια τους επιστήμονες, οι οποίοι ψάχνουν πολλούς τρόπους για να διερευνήσουν το φλέγον ζήτημα. Τώρα, όμως, μια νέα ανακάλυψη δίνει νέα όψη στην ύπαρξη εξωγήινης ζωής.

Το νέο πιθανό σημάδι ζωής σε έναν μακρινό πλανήτη

Το αν υπάρχει εξωγήινη ζωή έχει οδηγήσει τους επιστήμονες να εξετάσουν διάφορες ενδείξεις, όπως τις εκπομπές μεθανίου στον Άρη και τα σύννεφα φωσφίνης στην Αφροδίτη, αν και μέχρι στιγμής, οι κάτοικοι της Γης παραμένουν μοναδικοί στο σύμπαν.

Τώρα, μια ομάδα ερευνητών προτείνει ότι υπάρχει η ισχυρότερη ένδειξη για εξωγήινη ζωή, όχι στο ηλιακό μας σύστημα, αλλά σε έναν τεράστιο πλανήτη, γνωστό ως K2-18b, που περιστρέφεται γύρω από ένα άστρο 120 έτη φωτός μακριά από τη Γη. Ανάλυση της ατμόσφαιρας του πλανήτη δείχνει την παρουσία ενός μορίου που στη Γη προέρχεται αποκλειστικά από ζωντανούς οργανισμούς, όπως τα θαλάσσια φύκια.

Η ομάδα υποστηρίζει ότι η καλύτερη εξήγηση για τις παρατηρήσεις τους είναι πως ο K2-18b καλύπτεται από έναν θερμό ωκεανό γεμάτο ζωή. Αν και οι ερευνητές παραμένουν επιφυλακτικοί και προειδοποιούν ότι δε μπορούμε ακόμα να καταλήξουμε σε σαφή συμπεράσματα, αυτή η ανακάλυψη θεωρείται ένα επαναστατικό βήμα στην κατανόηση των εξωπλανητών που μπορεί να φιλοξενούν ζωή.

«Δεν είναι προς το συμφέρον κανενός να ισχυριστεί κάποιος πρόωρα ότι έχουμε εντοπίσει ζωή», δήλωσε ο Nikku Madhusudhan, αστρονόμος στο Πανεπιστήμιο του Cambridge και συγγραφέας της νέας μελέτης, σε συνέντευξη Τύπου την Τρίτη.

Η μελέτη δημοσιεύθηκε την Τετάρτη στο Astrophysical Journal Letters. Άλλοι ερευνητές τη χαρακτήρισαν ως ένα συναρπαστικό, ενδιαφέρον πρώτο βήμα για να κατανοήσουμε τι υπάρχει στον K2-18b. Όμως ήταν απρόθυμοι να βγάλουν σημαντικά συμπεράσματα.

Αν υπάρχει εξωγήινη ζωή στον K2-18b ή οπουδήποτε αλλού, η ανακάλυψή της θα γίνει με απογοητευτικά αργούς ρυθμούς, ώστε να ληφθούν ακριβή συμπεράσματα.

Τι γνωρίζουμε μέχρι τώρα για την πλανήτη K2-18b;

Ο πλανήτης K2-18b ανακαλύφθηκε το 2017 από Καναδούς αστρονόμους – ενώ τον εξέταζαν με επίγεια τηλεσκόπια στη Χιλή. Ήταν ένας τύπος πλανήτη που συναντάται συνήθως έξω από το ηλιακό μας σύστημα, αλλά χωρίς κάποιο ανάλογο κοντά στη Γη που οι επιστήμονες θα μπορούσαν να μελετήσουν προσεκτικά για ενδείξεις.

και είναι ένας τύπος πλανήτη, γνωστός ως υπο-Νεπτούνιο, που είναι μεγαλύτερος από τους βραχώδεις πλανήτες του εσωτερικού ηλιακού συστήματος, αλλά μικρότερος από τον Ποσειδώνα και άλλους γιγαντιαίους αέριους πλανήτες του εξωτερικού ηλιακού συστήματος.

Αυτοί οι πλανήτες, γνωστοί ως sub-Neptunes, είναι πολύ μεγαλύτεροι από τους βραχώδεις πλανήτες του εσωτερικού ηλιακού μας συστήματος, αλλά μικρότεροι από τον Ποσειδώνα και άλλους πλανήτες του εξωτερικού ηλιακού συστήματος που κυριαρχούνται από αέρια.

Αστροναύτης της NASA έζησε 178 μέρες στο διάστημα και κατάλαβε ότι ζούμε με ένα μεγάλο ψέμα

Το 2021, ο Dr. Madhusudhan και οι συνάδελφοί του πρότειναν ότι οι sub-Neptunes ήταν καλυμμένοι με θερμούς ωκεανούς νερού και τυλιγμένοι σε ατμόσφαιρες που περιείχαν υδρογόνο, μεθάνιο και άλλες ενώσεις άνθρακα. Για να περιγράψουν αυτούς τους παράξενους πλανήτες, επινόησαν έναν νέο όρο, τον «Hycean», από τον συνδυασμό των λέξεων «υδρογόνο» και «ωκεανός».

Η εκτόξευση του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb τον Δεκέμβριο του 2021 επέτρεψε στους αστρονόμους να ρίξουν μια πιο προσεκτική ματιά σε αυτούς και σε άλλους μακρινούς πλανήτες.

Γιατί πιστεύεται ότι σε αυτόν τον πλανήτη υπάρχει εξωγήινη ζωή;

Καθώς ένας εξωπλανήτης περνάει μπροστά από το άστρο που τον φιλοξενεί, η ατμόσφαιρά του, αν έχει, φωτίζεται. Τα αέρια του αλλάζουν το χρώμα του αστρικού φωτός που φτάνει στο τηλεσκόπιο Webb. Αναλύοντας αυτά τα μεταβαλλόμενα μήκη κύματος, οι επιστήμονες μπορούν να συμπεράνουν τη χημική σύνθεση της ατμόσφαιρας.

Κατά την επιθεώρηση του K2-18b, ο Dr. Madhusudhan και οι συνεργάτες του ανακάλυψαν ότι είχε πολλά από τα μόρια που είχαν προβλέψει ότι θα διέθετε ένας πλανήτης Hycean. Το 2023, ανέφεραν ότι είχαν επίσης ανιχνεύσει αμυδρές ενδείξεις ενός άλλου μορίου, και μάλιστα τεράστιας δυνητικής σημασίας: του διμεθυλοσουλφιδίου, το οποίο αποτελείται από θείο, άνθρακα και υδρογόνο.

Στη Γη, η μόνη γνωστή πηγή διμεθυλοσουλφιδίου είναι η ζωή. Στον ωκεανό, για παράδειγμα, ορισμένες μορφές φυκιών παράγουν την ένωση, η οποία αναδύεται στον αέρα και συμβάλλει στη χαρακτηριστική οσμή της θάλασσας. Πολύ πριν από την εκτόξευση του τηλεσκοπίου Webb, οι αστροβιολόγοι είχαν αναρωτηθεί αν το διμεθυλοσουλφίδιο θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως ένδειξη ζωής σε άλλους πλανήτες.

Πέρυσι, ο Dr. Madhusudhan και οι συνάδελφοί του είχαν μια δεύτερη ευκαιρία να αναζητήσουν το διμεθυλοσουλφίδιο. Καθώς ο K2-18b βρισκόταν σε τροχιά μπροστά από το άστρο του, χρησιμοποίησαν ένα διαφορετικό εργαλείο στο τηλεσκόπιο Webb για να αναλύσουν το φως του άστρου που περνούσε μέσα από την ατμόσφαιρα του πλανήτη. Αυτή τη φορά είδαν ένα ακόμη ισχυρότερο σημάδι διμεθυλοσουλφιδίου, μαζί με ένα παρόμοιο μόριο που ονομάζεται διμεθυλοδισουλφίδιο.

Αυτό άρχισε να κάνει τους επιστήμονες να πιστεύουν στο ενδεχόμενο να υπάρχει εξωγήινη ζωή με τον Dr. Madhusudhan να σχολιάζει το συμβάν ως «σοκ».

Ανεξάρτητα από το πώς οι επιστήμονες επανεξέτασαν τις μετρήσεις τους, το σήμα παρέμεινε ισχυρό. Κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο K2-18b μπορεί στην πραγματικότητα να φιλοξενεί ένα τεράστιο απόθεμα διμεθυλοσουλφιδίου στην ατμόσφαιρά του, χιλιάδες φορές υψηλότερο από το επίπεδο που βρίσκεται στη Γη. Αυτό υποδηλώνει ότι οι θάλασσές του είναι γεμάτες με ζωή.

Ωστόσο, μένουν ακόμα αρκετές έρευνες να γίνουν, ενώ ένα ερώτημα που δεν έχει ακόμη επιλυθεί είναι αν ο K2-18b είναι πράγματι ένας κατοικήσιμος πλανήτης Hycean, όπως ισχυρίζεται η ομάδα του Dr. Madhusudhan.

Επιπλέον, η NASA σχεδιάζει και κατασκευάζει πιο ισχυρά διαστημικά τηλεσκόπια που θα αναζητούν ειδικά σημάδια κατοικησιμότητας σε πλανήτες σε τροχιά γύρω από άλλα άστρα, συμπεριλαμβανομένου του K2-18b. Οι επιστήμονες υποστηρίζουν πως κάτι τέτοιο θα χρειαστεί χρόνια ώστε να αποδειχθεί τι συμβαίνει σε άλλους πλανήτες και η έρευνα μπορεί να συνεχιστεί εφόσον δεν μειωθεί από τις ΗΠΑ ο επιστημονικός προϋπολογισμός της NASA.