Ας αρχίσουμε από τα βασικά: Το μέλι δεν χαλάει ποτέ. Νόμος! Εδώ σου λέει πως όταν οι αρχαιολόγοι ανέσκαψαν τον τάφο του Τουταγχαμών το 1922, βρήκαν (και φημολογείται ότι δοκίμασαν) ένα βάζο με μέλι που είχε διατηρηθεί άθικτο για χιλιάδες χρόνια.Τώρα, αν αυτό το μέλι ήταν σε ρευστή μορφή ή σε είχε παγώσει δεν γνωρίζουμε, όμως η αλήθεια είναι πως λίγη σημασία έχει.
Ιδού μερικές πληροφορίες για την αγαπημένη, θρεπτική και υγιεινή «χρυσή» τροφή που δεν λείπει από το ντουλάπι κανενός
Μπορεί το μέλι να χαλάσει;
Το μέλι, στη βασική του σύσταση, είναι ένα ιδιαίτερα συμπυκνωμένο διάλυμα ζάχαρης, και επειδή έχει τόσο χαμηλή περιεκτικότητα σε νερό (περίπου 18%), είναι πολύ ανθεκτικό στη ζύμωση ή την αλλοίωση. Περιέχει επίσης οργανικά οξέα από το νέκταρ των λουλουδιών, που του δίνουν ένα pH μεταξύ 3,4 και 6,1. Αυτή η όξινη φύση του καθιστά πολύ δύσκολο για τα μικρόβια να επιβιώσουν μέσα στο βάζο ή το μπουκάλι με το μέλι.
«Το μέλι διαρκεί για πάντα, αρκεί να αποθηκεύεται σε αεροστεγές δοχείο, όπως ένα βάζο με καπάκι», εξηγούν οι ειδικοί, τονίζοντας πως τα προβλήματα ξεκινούν όταν το μέλι εκτίθεται στον αέρα και την υγρασία. «Το μέλι θα απορροφήσει υγρασία από τον αέρα αν μείνει ανοιχτό, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει ζύμωση.»
Όταν αλλάζουν τα επίπεδα υγρασίας και ξεκινά η διαδικασία της ζύμωσης, τα σάκχαρα μπορούν να μετατραπούν σε αλκοόλη. Το υδρόμελι (mead) παράγεται αραιώνοντας το μέλι με πολύ νερό και προσθέτοντας μαγιά για να ξεκινήσει η ζύμωση. Ωστόσο, αν το βάζο σας είναι σφραγισμένο και προστατευμένο από την υγρασία, το μέλι θα διαρκέσει επ’ αόριστον. Σύμφωνα με το USDA, ακόμη και αν γίνει θολό ή αποκτήσει κρυσταλλωμένη υφή, το μέλι παραμένει ασφαλές προς κατανάλωση.
Γιατί το μέλι κρυσταλλώνει και στερεοποιείται;
Η κρυστάλλωση είναι μια φυσική διαδικασία που συμβαίνει όταν τα σάκχαρα του μελιού (κυρίως γλυκόζη και φρουκτόζη) αρχίζουν να σχηματίζουν κρυστάλλους. Το ακατέργαστο μέλι τείνει να κρυσταλλώνει πιο γρήγορα από το επεξεργασμένο, καθώς περιέχει φυσικά σωματίδια όπως γύρη. Επίσης, η προέλευση του μελιού παίζει ρόλο. Η τάση του μελιού να στερεοποιείται εξαρτάται σαφώς και από το είδος των λουλουδιών που επισκέπτονται οι μέλισσες.
«Κάθε είδος λουλουδιού έχει διαφορετική αναλογία γλυκόζης προς φρουκτόζη στο νέκταρ του, και η γλυκόζη κρυσταλλώνει πιο εύκολα από τη φρουκτόζη», εξηγούν οι ειδικοί. «Γι’ αυτό μπορείτε να βρείτε φυσικά ρευστά μέλια, όπως το ακακίας, που έχει υψηλότερη περιεκτικότητα σε φρουκτόζη.»
Πώς να αποτρέψεις ή να διορθώσεις την κρυστάλλωση
Αν θέλεις να επιβραδύνεις τη διαδικασία της κρυστάλλωσης, καλό είναι να αποθηκεύεις το μέλι κάτω από τους 10°C για μακροχρόνια διατήρηση, καθώς η χαμηλή θερμοκρασία επιβραδύνει την κρυστάλλωση. Ωστόσο, αν το χρησιμοποιείς συχνά, μπορείς να το διατηρείς σε θερμοκρασία μεταξύ 21° και 27°C για να καθυστερήσετε τη διαδικασία της κρυστάλλωσης.
Αν το μέλι σου έχει ήδη στερεοποιηθεί, μπορείς να το επαναφέρεις με λίγη ζέστη και την απλή τεχνική «μπεν μαρί». Απλώς τοποθέτησε το βάζο ή το μπουκάλι σε ένα μπολ με ζεστό νερό (όχι πάνω από 35°C, ώστε να μη χαθούν πολύτιμες ενώσεις όπως τα φλαβονοειδή) μέχρι να γίνει ξανά ρευστό.
